Xót xa khi hàng trăm nghìn căn hộ bỏ trống "trơ gan cùng tuế nguyệt"
Lãng phí hàng trăm nghìn tỷ đồng
Sáng 4/11, thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế - xã hội, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) đề cập đến vấn đề lãng phí và giải pháp nào để khắc phục tình trạng này.
"Lãng phí là vấn đề không mới, vì hàng năm đều được Quốc hội đưa ra bàn thảo. Tuy nhiên, hiện nay nó là vấn đề mang tính thời sự vì kìm hãm phát triển, là lực cản của đất nước hùng cường, đưa nhân dân ta ấm no, hạnh phúc", ông Thông nói.
Đề cập vấn đề lãng phí về nguồn lực xã hội, nguồn lực của đất nước trong các dự án trùm mền, công trình đắp chiếu hiện nay trên phạm vi cả nước, ông Thông nói, hiện chưa có số liệu thống kê thật sự đầy đủ, chính xác về sự lãng phí kể trên, nhưng theo cá nhân ông, con số này không dưới hàng trăm nghìn tỷ đồng.
"Đó là con số về mặt tài chính, còn những lãng phí, hệ lụy xoay quanh như lãng phí về nguồn lực đất đai, lãng phí về cơ hội phát triển của doanh nghiệp, của đất nước thì không đo đếm hết và trên hết đó là lãng phí niềm tin của nhân dân", ông Thông phát biểu.
Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận)
Đại biểu này dẫn chứng một số dự án điện gió, điện mặt trời đã đầu tư xây dựng nhưng chưa đưa vào vận hành hoặc hàng nghìn, thậm chí hàng trăm nghìn căn hộ xây dựng rồi bỏ trống, xây dựng dở dang rồi "trơ gan cùng tuế nguyệt"; rồi các công trình, dự án xây dựng hàng chục năm chưa xong…
Ông nói "nguyên nhân thì có nhiều, nhưng xuất phát từ yếu tố nào đi nữa, từ Nhà nước, từ nhà đầu tư , doanh nghiệp… thì đây vẫn là của cải của đất nước, của nhân dân phải được tháo gỡ".
Theo đại biểu đoàn Bình Thuận, việc này, Quốc hội, Chính phủ có chủ trương bàn về giải pháp tháo gỡ các dự án vướng mắc trong các phiên họp gần đây là quan điểm đồng hành, kiến tạo cho phát triển của đất nước … Nhưng đây không phải là quan điểm "hợp thức hoá sai phạm".
Ông Thông cho biết, ngay trong kỳ họp này, Quốc hội xem xét nhiều nội dung tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, rồi xem xét cho ý kiến về dự thảo nghị quyết về chính sách đặc thù tháo gỡ vướng mắc các dự án đất đai trong kết luận thanh tra , kiểm tra, bản án ở TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Khánh Hòa…
"Tôi rất mong tiếp tục rà soát dự án, công trình vướng mắc hiện nay. Các dự án qua thanh tra, điều tra, chậm do triển khai văn bản chưa đồng bộ. Có thể ban hành cơ chế đặc thù cho các dự án, địa phương để nhân rộng, phát triển đất nước", ông Thông nói.
Trách nhiệm giải trình của người đứng đầu đối với đất bỏ hoang
Cùng góp ý, đại biểu Nguyễn Thành Nam (đoàn Phú Thọ) cho rằng, hiện nay, việc khai thác và sử dụng nguồn lực đất đai vẫn chưa theo kịp nhu cầu, tiềm năng và cơ hội của đời sống kinh tế - xã hội, đặt ra vấn đề lớn trong việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
Trong đó có sự chuyển biến chậm ở một số ngành, lĩnh vực trong việc sắp xếp, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty nông, lâm nghiệp; sắp xếp lại, xử lý cơ sở nhà, đất, tài sản công của các cơ quan trung ương đóng trên địa bàn của các địa phương.
Đại biểu Nguyễn Thành Nam (đoàn Phú Thọ)
Ông Nam nhấn mạnh, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội đã có những chỉ đạo, yêu cầu cụ thể trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, nhất là trách nhiệm giải trình của những người đứng đầu đối với diện tích đất bỏ hoang, sử dụng sai mục đích, đất nông, lâm nghiệp được thu hồi nhưng chưa có phương án sử dụng, đặt đấu tranh phòng chống lãng phí có vị trí tương đương với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
"Song, có thực tế đáng buồn là có địa phương rất tích cực, chủ động đề xuất, triển khai các dự án để phát triển kinh tế - xã hội theo quy hoạch, kế hoạch đã được phê duyệt với các quỹ đất này nhưng lại gặp rất nhiều rào cản, trở lực dẫn đến chưa thể khai thác tối ưu hiệu quả nguồn lực đất đai", ông Nam nói.
Theo vị đại biểu, để "đất khóc, người than" có nhiều nguyên nhân, trong đó có sự lùng nhùng, vướng mắc trong việc phân định phạm vi, trình tự giữa việc sắp xếp, xử lý tài sản công với việc thu hồi đất.
Đại biểu Nguyễn Thành Nam "tha thiết" đề nghị các bộ, ngành tiếp tục xem xét giải quyết, tạo điều kiện nhanh nhất cho các địa phương được thuận lợi khai thác các quỹ đất trong phạm vi chỉ tiêu đã được phân bổ sớm, chuyển giao các cơ sở nhà đất do bộ, ngành đang quản lý nhưng không có nhu cầu sử dụng về địa phương để phát triển kinh tế - xã hội.
"Nhất là những vị trí đã hoang hóa hàng chục năm, trong đó có những vị trí đất của các bộ, ngành Trung ương đóng trên địa bàn tỉnh Phú Thọ", ông Nam nói.